TCK m. 123/A Israrlı Takip Suçunun Genel Çerçevesi

Israrlı takip suçu, bireylerin özel hayatına ve psikolojik bütünlüğüne yönelik ciddi tehditler doğuran davranışları cezalandırmayı hedefleyen bir düzenlemedir. 2021 yılında Türk Ceza Kanunu’na eklenen m. 123/A, toplumsal ihtiyaçlardan doğmuş ve özellikle mağdurun güvenlik duygusunu korumayı amaçlamıştır.

“Israrlı takip, özgürlüğün ihlaliyle başlayan ve mağdurun gündelik yaşamını çekilmez hale getiren bir suç tipidir.”

Bu suç tipi, yalnızca fiziksel takip veya tehditten ibaret olmayıp dijital ortamda yapılan tacizleri de kapsar. Böylece modern toplumda sıkça rastlanan sosyal medya üzerinden rahatsız etme veya iletişim araçları yoluyla taciz etme davranışları da TCK kapsamında cezalandırılır hale gelmiştir.

Israrlı Takip Suçunun Hukuki Konusu

Israrlı takip suçunda korunan hukuki değer, kişinin huzur ve sükûnu, kişisel güvenliği ve özel hayatın gizliliğidir. Burada doğrudan mağdurun bedensel bütünlüğü değil, onun ruhsal ve sosyal açıdan güven içinde yaşama hakkı korunmaktadır.

Korunan Değerler

• Mağdurun huzur ve sükûn içinde yaşama hakkı
• Günlük yaşamın olağan akışını sürdürme özgürlüğü
• Özel hayatın gizliliği
• Toplumsal düzen ve güven ortamı

Bu yönüyle suç, hem bireysel hem de toplumsal açıdan önemli sonuçlar doğurmaktadır.

TCK m. 123/A’nın Unsurları

Fail

Israrlı takip suçunun faili herkes olabilir. Suç, özgü bir suç değildir; yani yalnızca belirli kişilerin işleyebileceği bir suç tipi değildir.

Mağdur

Mağdur, genellikle kadınlar olsa da madde düzenlemesi cinsiyet ayrımı yapmaksızın her bireyi kapsamaktadır.

Fiil

Kanun metnine göre ısrarlı takip suçu, mağdur üzerinde korku ve kaygı yaratacak şekilde:

Fiziksel olarak takip etmek,

İletişim araçlarıyla rahatsız etmek,

Dijital ortamda sürekli mesaj veya içerik göndermek,

Mağdurun yaşam alanına müdahale etmek şeklinde ortaya çıkabilir.

Burada önemli olan, ısrar unsurudur. Yani tek seferlik rahatsızlık değil, süreklilik arz eden bir davranış biçimi aranır.

Manevi Unsur

Israrlı takip suçu kastla işlenebilir. Fail, mağduru rahatsız ettiğinin farkında olmalı ve bu rahatsızlığı bilinçli şekilde sürdürmelidir.

Suçun Nitelikli Halleri

Kanun koyucu, bazı durumlarda daha ağır ceza öngörmüştür. Bu haller şunlardır:

• Çocuklara veya boşanılan eşe karşı işlenmesi
• Israrlı takibin mağduru işini yapamaz hale getirmesi
• Failin aynı fiilleri daha önce işlemiş olması

Bu hallerde ceza artırılmakta, failin sorumluluğu ağırlaşmaktadır.

Yaptırımlar ve Ceza Aralığı

TCK m. 123/A’ya göre ısrarlı takip suçunun temel hali için öngörülen ceza:

• 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası

Nitelikli hallerde bu ceza 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasına çıkabilmektedir.

Bununla birlikte mahkeme, somut olayın özelliklerine göre hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) veya cezanın ertelenmesine de karar verebilir.

Israrlı Takip ile Benzer Suçların Karşılaştırılması

TCK m. 105 – Cinsel Taciz

Israrlı takip ile cinsel taciz kimi zaman karıştırılabilmektedir. Aralarındaki fark şudur:

• Israrlı takip, mağduru sürekli rahatsız etme ve yaşam alanına müdahale etme fiilidir.
• Cinsel taciz ise cinsel amaç güdülerek yapılan davranışlardır.

TCK m. 123 – Kişilerin Huzur ve Sükûnunu Bozma

Israrlı takip ile huzur ve sükûnu bozma suçu arasındaki fark, süreklilik ve yoğunluk unsurudur. Israrlı takip daha kapsamlı, mağdurun güvenlik algısını zedeleyen bir davranış bütünüdür.

Uygulamada Israrlı Takip

Yargıtay kararları, ısrarlı takip suçunun uygulama alanını şekillendirmektedir. Örneğin:

• Failin mağdura sürekli telefonla mesaj göndermesi,
• Sosyal medyada defalarca arkadaşlık isteği göndermesi,
• Mağdurun evine sık sık giderek kapısında beklemesi,
• İşyerinde peşini bırakmaması

gibi fiiller suçun oluşmasına sebep olmaktadır.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi, bir kararında failin mağdura ısrarla mesaj atmasını ve evinin önünde beklemesini, 123/A kapsamında suç kabul etmiştir.

Dijital Çağda Israrlı Takip

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte ısrarlı takip artık yalnızca fiziksel alanlarda değil, siber ortamda da karşımıza çıkmaktadır.

Siber Israrlı Takip Örnekleri

• Sosyal medya üzerinden sürekli mesaj atmak
• Mağdurun fotoğraflarını izinsiz paylaşmak
• Fake hesaplarla iletişim kurmak
• Mağduru sürekli çevrimiçi takip etmek

Bu tür davranışlar da kanun kapsamında cezalandırılmaktadır.

Israrlı Takipten Korunma Yolları

Mağdurlar, bu tür fiillere karşı hukuki yollara başvurabilir.

Savcılığa suç duyurusunda bulunmak

6284 sayılı Kanun kapsamında koruma talep etmek

Mahkemeden uzaklaştırma kararı istemek

Delilleri saklamak (mesaj, e-posta, kamera kayıtları)

Bu yollar, mağdurun güvenliğini sağlamaya ve failin sorumluluğunu doğurmaya yöneliktir.

Sonuç ve Değerlendirme

TCK m. 123/A ile Türk hukuk sistemine yeni bir suç tipi kazandırılmış, bireylerin güvenlik duygusunu zedeleyen ısrarlı takip fiilleri cezalandırılır hale gelmiştir.

“Israrlı takip, özgürlüğün ve özel hayatın en büyük düşmanlarından biridir; hukuk düzeni bu tehdide karşı caydırıcı tedbirler geliştirmiştir.”

Sonuç olarak, bu düzenleme ile birlikte bireylerin temel hak ve özgürlükleri daha etkin şekilde korunmuş, özellikle kadınlar ve çocuklar başta olmak üzere toplumun kırılgan kesimlerinin güvenliği artırılmıştır.